Қазақ тілі ережелері
Қазақ тілі ережелері
Фонетика – тіл білімінің дыбыстық жағын зерттейтін сала. Фонетика дыбыстардың жасалу, айтылу, естілу және буын, екпін, интонация мәселелерін қарастырады.
Қазақ афавитінде:
42 әріп бар.
Дауысты дыбыстар:
а, ә, о, ө, ұ, ү, і, ы, и, э.
Ерекше дауысты дыбыстар:
ә, ө, ұ, ү, і.
Дауысты дыбыстар тілдің қатысына қарай:
Жуан:
а, о, ұ, ы.
Жіңішке:
ә, е, ө, ү, і.
Қысаң:
ы, і, и, ү, ұ, у.
Еріндік:
о, е, ү, у, ұ.
Езулік:
а, е, ы, і, и.
Б У Ы Н
Сөздегі бір дауыстының я дауысты мен дауыссыздардың дауыс толқынымен бөлшектеніп айтылатын тобы буын деп аталады.
Түрлері
Мысалдар
І. Ашық буын
Бір дыбысты
Екі дыбысты
А–та, ә-ке, а–па, і–ні.
Е, солай ма?
Ба–ла, қа–ла–ға,
те–ре – зе, да–ла.
ІІ. Тұйық буын
Екі дыбысты
Үш дыбысты
От, ет, ат, ер, ол, үн, ұн.
Ант, өрт, ұлт.
ІІІ. Бітеу буын
Үш дыбысты
Төрт дыбысты
Тас, тіс, қыс, гүл, күл, күш, жаз.
Қант, тарс, жұрт, құрт, бұлт, қарт.
Фонетика – тіл білімінің дыбыстық жағын зерттейтін сала. Фонетика дыбыстардың жасалу, айтылу, естілу және буын, екпін, интонация мәселелерін қарастырады.
Қазақ афавитінде:
42 әріп бар.
Дауысты дыбыстар:
а, ә, о, ө, ұ, ү, і, ы, и, э.
Ерекше дауысты дыбыстар:
ә, ө, ұ, ү, і.
Дауысты дыбыстар тілдің қатысына қарай:
Жуан:
а, о, ұ, ы.
Жіңішке:
ә, е, ө, ү, і.
Қысаң:
ы, і, и, ү, ұ, у.
Еріндік:
о, е, ү, у, ұ.
Езулік:
а, е, ы, і, и.
Б У Ы Н
Сөздегі бір дауыстының я дауысты мен дауыссыздардың дауыс толқынымен бөлшектеніп айтылатын тобы буын деп аталады.
Түрлері
Мысалдар
І. Ашық буын
Бір дыбысты
Екі дыбысты
А–та, ә-ке, а–па, і–ні.
Е, солай ма?
Ба–ла, қа–ла–ға,
те–ре – зе, да–ла.
ІІ. Тұйық буын
Екі дыбысты
Үш дыбысты
От, ет, ат, ер, ол, үн, ұн.
Ант, өрт, ұлт.
ІІІ. Бітеу буын
Үш дыбысты
Төрт дыбысты
Тас, тіс, қыс, гүл, күл, күш, жаз.
Қант, тарс, жұрт, құрт, бұлт, қарт.